Sociaal Domein | Jaarverslag 2018

Sociaal domein

Dit programma gaat over activiteiten die de gemeente onderneemt om haar inwoners in staat te stellen zo lang mogelijk gezond, prettig en zelfstandig te kunnen wonen en leven, waarbij ze volop participeren in de samenleving. Het programma omvat acties die zowel op inwoners als op de omgeving (de samenleving als geheel) gericht zijn. Inwoners worden zo nodig individueel ondersteund. Dit heeft bij voorkeur een preventief karakter. De onderlinge hulp en steun die de samenleving biedt, willen wij versterken. We streven naar een inclusieve samenleving.
In dit programma ligt de nadruk ook op de transformatie in het sociale domein naar een participatiesamenleving. Hierbij gaan inwoners uit van eigen kracht en nemen ook zelf verantwoordelijkheid bij het oplossen van vragen en problemen. Transformatie betekent ook dat er eenvoudige, effectieve ondersteuning wordt geboden. Dichtbij huis, in de gewone levenssfeer.

Algemene effecten
Het programma bestaat daarnaast uit meerdere algemene effecten die we willen bewerkstelligen. Daar werken we aan met integrale activiteiten. Denk aan de inzet van het Ondersteuningsteam Bestwijzer voor complexe problematiek, methodiekontwikkeling of het aanbieden van integrale ondersteuning. Ook ondernemen we speciale activiteiten op de vier deelgebieden participatie, inkomen, ondersteuning op grond van de Wmo en jeugd. We zijn van plan om in de begroting 2020 de resultaatgebieden participatie en inkomen samen te voegen.

Participatie
Participatie richt zich op ondersteuning bij het vinden van een betaalde baan. Met name op ondersteuning aan inwoners met een arbeidsbeperking en/of arbeidsbelemmering. Als werken (nog) niet mogelijk is, is de ondersteuning gericht op maatschappelijk participeren. We zetten doelgroepgerichte activiteiten in. Ook steken we energie in de relatie met werkgevers en maatschappelijke instellingen om voldoende en passende werkervaringsplekken en werkplekken beschikbaar te krijgen.

Inkomen
Wij verlenen financiële bijstand aan inwoners die niet zelfstandig in staat zijn om (met betaalde arbeid) in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien. Daarnaast geven wij financiële bijstand voor noodzakelijke kosten in bijzondere omstandigheden. We voeren maatregelen uit ter ondersteuning van de koopkracht van mensen met de laagste inkomens en ter voorkoming van maatschappelijk isolement.

Wmo
Uitvoering van de Wmo richt zich op een goede gezondheid, een toegankelijke gemeenschap, een gemeenschap waar het prettig ouder worden is en op ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. Ook bieden we maatwerkvoorzieningen Wmo om de zelfredzaamheid en participatie van inwoners met een beperking te vergroten.

Jeugd
Dit omvat het preventief jeugdbeleid, het bieden van individuele voorzieningen jeugdhulp, maatregelen jeugdbescherming en jeugdreclassering en de aanpak rondom kindermishandeling en huiselijk geweld. Het onderwerp onderwijs wordt behandeld in een afzonderlijk programma.

In 2018 zijn beheersmaatregelen sociaal domein ingezet. Tot 2018 was het uitgangspunt om uit te komen met het geld dat wij van het Rijk ontvangen voor het sociaal domein. Vanaf 2018 begroten wij primair op basis van in de voorgaande jaren opgedane ervaring. Beheersmaatregelen hebben als doel de totale kosten maatschappelijk verantwoord te laten zijn en zorg en ondersteuning te kunnen blijven garanderen waar dit nodig is.

De monitors van de GGD is één van de instrumenten om effecten van beleid te meten. Deze monitors worden periodiek afgenomen volgens onderstaande planning:

leeftijd	meting	resultaten beschikbaar
0-12	2013 - 2017	2018
12-18	2014 - 2019	2020
19-64	2016 - 2020	2021
65+	2016 - 2020	2021

In de tekst benoemen we de jaartallen waarin gemeten wordt.

Rollen
De gemeente heeft meerdere rollen binnen het programma Sociaal Domein:

Dienstverlenend: bij het bieden van voorzieningen jeugdhulp, maatwerkvoorzieningen Wmo, inkomensondersteuning, participatievoorzieningen. Hierbij sluiten we altijd aan bij de eigen verantwoordelijkheid van de inwoner.
Regisserend en/of meewerkend: bij het ontwikkelen van beleid organiseren we participatie. Bewonersparticipatie bij overheidsinitiatieven, maar ook formele participatie door de in 2017 geïnstalleerde Adviesraad Sociaal Domein. Van regie is sprake bij het maken van inkoop- en subsidieafspraken met partners voor de uitvoering van het beleid en de monitoring daarvan.
Meewerkend en/of faciliterend: bij het stimuleren en faciliteren van inwonersinitiatieven op sociaal terrein.

Wat willen we bereiken

Effect indicator

Streven

Eerdere resultaten

Bron

Wat hebben we daar in 2018 voor gedaan?

Inwoners met hulpvragen in het sociaal domein krijgen snel, adequaat, kwalitatief goed, laagdrempelig, op maat, dichtbij huis en indien nodig integraal ondersteuning aangeboden.

(Beleidsplan Jeugd 2015-2018 / Nota van AWBZ naar Wmo / nota Best@work )

Aantal wachtenden op ondersteuning door het Ondersteuningsteam Bestwijzer gedurende het jaar 2018 vanaf het moment van aanmelding.

Tevredenheid van de inwoners die deelnemen aan de pilot 'de omgekeerde toets'

0 in 2018

(gegevens beschikbaar in jaarrekening 2018)

>75% tevreden

2018 : 0
2017 : 0
2016 : 0
2015 : 0

2018: -
2017: -
2016: -
2015: -

I-samenlevingszaken

binnen de pilot te ontwikkelen vragenlijst (nieuw meetinstrument)

In zowel het OTB, als bij Wmo en participatie is in 2018 veel geïnvesteerd in verbetering van de werkwijze (methodisch handelen). Kernpunten daarin zijn (1) samen met de inwoner kijken welke oplossingen mogelijk zijn, waarbij het probleem centraal staat en niet de voorziening en (2) meer preventie en informele zorg en (3) integraal werken. Er is meer verbinding ontstaan tussen Wmo en de basisstructuur (ook professionele organisaties).
Er zijn verschillende bijeenkomsten geweest met vrijwilligersorganisaties over de grondhouding en motto's van de transformatie in het sociale domein, zoals de gerichtheid op de inclusieve samenleving.
Doorontwikkeling van het OTB heeft geleid tot een scherper onderscheid tussen de verschillende rollen (casusregie, enkelvoudige gespecialiseerde jeugdhulp / beschermd wonen en inhoudelijke expertise).
Er is in 2018 veel aandacht besteed aan het verzamelen van input voor de in 2019 op te stellen subsidieregelingen.

Het kunnen bieden van de juiste producten en diensten was leidend in zowel de jeugdzorg, Wmo als participatie. Het willen vergroten van de samenhang in de preventieve activiteiten jeugd, heeft geresulteerd in het uitschrijven van een tender preventief subsidiebeleid. Zie verder de deeldomeinen.

De pilot 'omgekeerde toets' is niet tot stand gekomen. In plaats daarvan wordt in 2019 het werken met een zogenaamde 'omgekeerde verordening' beschouwd. 'Omgekeerd' werken vraagt inbedding in de organisatie. Met een omgekeerde verordening (en de bijbehorende scholing) is dit beter gewaarborgd.
In het vierde kwartaal is gestart met het opstellen van een integrale notitie 'Beleid in uitvoering Sociaal Domein'.

In 2018 is veel inspanning geleverd om data-analyse mogelijk te maken met behulp van geautomatiseerde gegevensverwerking (monitor sociaal domein).

Een toegankelijke gemeenschap waarin iedereen mee kan doen (Nota maatschappelijke ondersteuning en zorg 2017 t/m 2020 )

% inwoners tussen de 18-65 jaar dat het eens is met de stelling 'de mensen in mijn buurt helpen elkaar'

Indicator is inmiddels:
% dat aangeeft af en toe iets voor de buren te doen.

>75% in 2020

2017 : -
2016 : 80 %
2015 : -
2014 : -

GGD volwassenenmonitor

Samen met een externe organisatie (ZET), die gemeenten begeleidt, is een traject voorbereid om het VN- Verdrag voor rechten van mensen met een beperking stapsgewijs te vertalen in (toekomstig) gemeentelijk beleid en de uitvoering daarvan. Begin 2019 gaat dit traject van start.
In het kader van de inclusieve samenleving zijn diverse acties uit de nota Maatschappelijke ondersteuning en zorg verwerkt of vertaald. Denk hierbij aan:
- Communicatie- en bewustwording rondom dementie door acties vanuit (partners van) het Platform Dementie en het Alzheimer Café.

Taboedoorbreking en integratie van inwoners met een psychische of psychiatrische kwetsbaarheid door onder andere bijeenkomst inclusieve samenleving en het organiseren van Psysalon. Dit zijn bijeenkomsten voor iedereen die is betrokken bij iemand met een psychische kwetsbaarheid, waarbij ontmoeting en uitwisseling van kennis en ervaring centraal staat.

Samen met andere gemeenten in Zuidoost-Brabant is in het project Slimme mobiliteit gewerkt aan een visie met betrekking tot de inrichting van het doelgroepenvervoer en het (kleinschalig) openbaar vervoer. Vergroten van de zelfredzaamheid van de verschillende doelgroepen en verdere integratie van de verschillende vormen van vervoer stonden hierbij centraal. De visie heeft geleid tot een bestuurlijk gedragen nota van uitgangspunten voor het aanbestedingstraject voor het doelgroepen Wmo vervoer in 2019.
In 2018 is door lokale maatschappelijke organisaties een plan van aanpak opgesteld voor het opzetten van een Taalhuis voor laaggeletterden in Best. Hierover is vervolgens afgestemd met de gemeente De uitvoering van dit plan start in 2019.
Voor een aanpak voor signalering van wat er in de wijk leeft, is in 2018 een voorzet gedaan met PleinBest. De mogelijkheden van dit platform voor meer verbinding in de wijken worden verder uitgewerkt.